Kosova Rumeli türkülerinin en çok söylendiği bir bölgedir. Bura türkülerinde sayı bakımından en ağır basan lirik türküleridir. Fakat bu kabarık türkü sayısı zaman geçtikçe unutulup azalmaktadır. Zamanla bu malzemeler, az da olsa gazete, dergi ve kitaplarda korunabilmiştir. Günümüze dek derleyebildiğimiz tüm türküler: 1. Ninniler, 2. Aşk Türküleri, 3. Gurbet, Askerlik ve Hapishane Türküleri, 4. Ağıtlar, 5. Taşlama ve Güldürü Türküleri ve 6. Tarihi Konulu Türküler, diye altı bölüme ayırabiliriz. Bu tür türküler arasında en değerlileri tarihi konulu türkülerdir. Bu türküler tarih boyunca Balkanlarda tüm tarih olayları, yaşadıkları çekileri, katliamları, darbeleri, üzüntüleri dile getirmektedir. Bu yalınız Balkanlarda değil, Balkan Yarımadası dışında bile Türk kan kardeşlerinin yaşadıkları kanamaları, kayıpları ve diğer çekileri ile ilgili duydukları acılarını ve üzüntülerini dile getirmektedir. İşte bunun en iyi örneklerinden biri de şimdiye dek bulup derleyebildiğimiz Çanakkale Savaşı ile ilgili dört türküdür.
Kosova’da, birinci türkü “Çanakkale İçinde” türküsüdür. Savaş döneminde ortaya çıkan bu türkü hem Anadolu’da, hem Kosova’da hem de Türkiye dışındaki ülkelerde aynen söylenmektedir. Fakat Kosova’da söylenirken kimi mısralar da eklenmiştir. Bu eklemeler Kosova’daki halkın özel duyguları ifade eden mısralardır:
Çanakkale içinde sıra sıra söğütler
Söğütler altında yatır baba yiğitler.
Prizren’de tarih eserleri Koruma Kurumu’nda çalışırken bir sürü yazma eserler arasında eski hurufatla yazılmış “Gaziler Türküsü”, “Çanakkale Zaferi” ve “Osmanlı Muharebe Marşı” adlı daha üç türkü elimize geçti. Bu türkülerin ilk ne tarafta söylendiği, ne zaman ve kimin tarafından yazıldığı hakkında kesin bir bilgimiz yok. Bunların da Eski Yugoslavya bölgelerinde de söylendiğini öğrenmiş olduk. “Gaziler Türküsü”nde de “Çanakkale Türküsü”nde olduğu gibi, “gazi” veya “şehit” veren ailelerin “düğün” yapmaları gerektiğini göstermektedirler:
Gazi olduk bizler bu gün
Anaya, babaya düğün,
Şifa bulup gideceğiz
İntikam almaktır bugün.
İntikamdır intikamdır
Alınıp akacak kandır
Şehitler de bekleşiyor
İntikan almak şandır.
Şehit gazi anaları
Kurban olsun danaları
Oğlu şehit oldu diye
Şan etsin haneleri.
Çanakkale Savaşı’nda Türk kahramanlığı “Çanakkale Şarkısı”nda aynen gösterilmeye çalışılmıştır. Örneğin bu türkü de bu dörtlüklerle başlar:
Çanakkale düşmanları
Topçumuz verdi şanları,
Süngülerle aslan asker
Telef etti hep anları.
Düşmanlar belâyı buldu
Sürünüp denize doldu,
Şükür olsun insanlara
Duaları kabul oldu.
Ölür isek böyle ölelim
Kalır isek gazi olalım,
Bin yaşasın vatanımız
Yoluna kurban olalım.
“Osmanlı Muharebe Marşı”nda da bir Türk gencin seve seve Çanakkale Savaşı’na katılmak için hazır bulunduğunu ve intikam almak için yüreğindeki sevgi gittikçe büyüdüğünü ve “hasta” zannettikleri “Hasta olsa, zaif olsa” bile seferde dimdik ölmeye hazır bulunduklarını ileri sürmekte:
Asker oldum gideceğim vatan imdat bekliyor
Anacığım başın itme tali’bizi yokluyor
Yetişeyim arkadaşlar çantasını yokluyor
Kıralım düşmanı, verelim şanı
Kalmasın nam ve nişanı
İntikamlar yüreğimde büyüdükçe büyüyor
Uyan artık diye beni burgu gibi oyuyor
Bilmiyor ki ne hâldeyim zannetmiş ki uyuyor
Uralım düşmanı kalmasın biri
Osmanlı namları tutsun her yeri
ve iki dizede:
Sürelim düşmanı kurtulsun yerler
Bizlere “Kahraman Türkoğlu” derler
demekle tüm Türk gençlerine Türk topraklarını kurtarmak için “Kahraman Türkoğlu” deyimiyle güç vermeye ve savaşa katılma sevgisini coşturmaya çalışılmıştır.
Bu dört türkü bütün olarak verilmiştir.
I.
Çanakkale İçinde Türküsü
Çanakala içınde sıra sıra sügütler
Sügütler altında yatır baba yigitler
Of cençlıgıme vay
Çanakala içınde bi yeşıl testi
Analar babalar ümüdi çesti
Of cençlıgıme vay
Çanakala içınde zincirli bunar
İçmanın be arkadaşlar zeırli sular
Of cençlıgıme vay
Çanakala içınde vurdilar beni
Anasıs babasıs cümdilar beni
Söyleyen: Sıdkı Softa (1899-1970)
Derleme tarihi: 1969
II.
Gaziler Şarkısı
Harbe girüp gazi olduk
Düşmanı süngü ile kovduk
Saldırarak düşmanlara
Bizler bu rütbeyi bulduk
Dalup çıktık düşmanlara
Neler ittik biz anlara
Arslan gibi hücumlarda
Boyandık biz al kanlara
Gazilik bizim şanımız
Yaralardır nişanımız
İntikamı almak için
Akıp dökülsün kanımız
“Anafurta” harbı dehşet
Gaziler veriyor heybet
Ma’hunlar hep şaşırdılar
Kaçanları (hemen) seyrettiler
Kan boyandı harb yerleri
Gani olup askerleri
Süngünlerle saldırmaktır
Kahraman hanzerleri
Gazi olduk bizler bugün
Anaya babaya düğün
Şifa bulup gideceğiz
İntikam alır bugün
İntikamdır intikamdır
Alınup akacak kandır
Şehidler de bekleşiyor
İntikam almak şandır
Şehid, gazi anaları
Kurban olsun danaları
Şehid olsun diye
Şan etsin haneleri
III.
Çanakkale Şarkısı
Çanakale düşmanları
Topçumuz verdi şanları
Süngünlerle arslan asker
Telef etti hep anları
Düşmanlar belâyı buldu
Sürünüp denize doldu
Şükür olsun insanlara
Duaları kabul oldu
Ölür isek böyle ölelim
Kalır isek gazi olalım
Bin yaşasın vatanımız
Yoluna kurban olalım
İngilizler, Fransızlar
Yürekleri şimdi sızlar
Bü dünyayı yutmak için
Birleştiler bu dinsizler
Koşalım haydi koşalım
“Kabateppe”yi aşalım
Sahildeki düşmanlarla
Süngülerle uruşalım
Osmanlılar birleşiyor
Herbir yere yerleşiyor
Askerlerin süngüsünü
Gören düşman titreşiyor
“Ariburun”, “Kabatepe”
Düşmanlara olsun küpe
Osmanlıya teslim etsin
Tüfeğini öpe öpe
IV.
Osmanlı Muharebe Marşı
Asker oldum gideceğim vatan imdat bekliyor
Anacığım başın itme tali’ bizi yokluyor
Yetişeyim arkadaşlar çantasını yokluyor
Kıralım düşmanı, verelim şanı
Kalmasın nam ve nişanı
İntikamlar yüreğimde büyüdükçe büyüyor
“Uyan artık” diye beni burgu gibi oyuyor
Bilmiyor ki ne hâldeyim zannetmiş ki uyuyor
Uralım düşmanı kalmasın biri
Osmanlı namları tutsun her yeri
Bugünlerde düşmanların yürekleri sızlıyor
Fırsat bulup kanımızı içmek için özlüyor
Bir İslamı bin top ile öldürmeği gözlüyor
Sürelim düşmanı kurtulsun yerler
Bizlere “Kahraman Türkoğlu” derler
Osmanlıyı korku almaz asla bir tek neferde
Hasta olsa, zaif olsa dimdik ölür seferde
Sevinerek şad olurlar futuhatla zaferde
Düşmanlar gayrı görün Türkler’i